2023 Marokko 24 maart

Klik op een foto om het groter te bekijken. Daarna kun je via de pijltjes bladeren door de foto’s. Veel lees- en kijkplezier.

Als je het handig vindt, kun je je aan de rechterkant aanmelden voor de nieuwsbrief. Dan krijg je automatisch een mailtje als we een nieuw reisverslag hebben geplaatst.

Vrijdag 24 maart 2023: Erg Cherket – Boufakrane

Vanmorgen vroeg toen we de deur open hadden kwam een buurvrouwtje even kennis maken en haar telefoonnummer achterlaten. Ze heeft haar baby achter op haar rug, met het gezicht naar achteren, dat zie je niet zo vaak.

Addem komt ook even kijken, Co vraagt hem binnen en zet hem achter het stuur, succes verzekerd, dat vinden ze altijd leuk.

We zijn vroeg op en de zon schijnt al in het dal dus trekken we de wandelschoenen aan om een stukje door de vallei te lopen. Er zijn hier veel appelboomgaarden, de bomen zelf zijn veelal nog kaal. Een enkele begint uit te lopen. Andere bomen staan volop met hun mooie bloemen te pronken.

We worden gespot door Addem en Khia die onderweg zijn naar school dus lopen we met ze mee via de weg. Er zijn overal levada’s waar het water rijkelijk doorheen stroomt. Af en toe is er een schuif open waardoor het water naar de akkertjes kan vloeien. We leveren Addem af bij het schooltje waar we natuurlijk alle aandacht hebben van de kinderen. We laten de foto zien met Addem achter het stuur.

We gaan verder met onze wandeling en om de bocht hebben we gelijk al contact met een paar vrouwen. Uiteindelijk worden we uitgenodigd op de thee maar we zeggen verontschuldigend Ramadan en dat wordt geaccepteerd.

Bij een ander huis zit een vrouw de koe te melken. Op ons praten komen er nog 2 vrouwen naar buiten. Als we langs het volgende huis komen wijst de vrouw naar iemand die ik achter een scherm zie, hij kruipt over de grond. Als Co er naartoe loopt zegt de vrouw dat de man doof is. Co ziet dat hij met zijn voet met een touw is vastgebonden, als een dier. Hij komt wat agressief over, maar ja, wie zou dat niet worden als je zo behandeld wordt. Kennelijk is hij geestelijk gehandicapt maar dan moet je zo’n iemand juist veel liefde geven. Dit hebben we nog niet eerder gezien in Marokko. Het maakt veel indruk.

We lopen via allerlei paadjes tussen de appelboomgaarden door terug naar de camper.

Even na 10uur rijden we weg uit dit lieflijke, groene dal. We hebben voor het wandelen al afscheid genomen van Khia, Marto was al naar zijn werk. We hebben wat Dirhams gegeven als cadeau en een djellaba kettinkje voor Khia. Ze bedankte ons hartelijk.

Het landschap is glooiend en groen met verspreidt in het landschap alleenstaande lemen huizen of kleine gemeenschappen. Er staan vaak koeien buiten, de schapen en geiten grazen verderop lopende voort. Kortom, ‘campestre’, zeer landelijk.

Het is een genot om door dit mooie landschap te rijden, het glooit en geen weg is recht, we kronkelen wat af. Met elke keer mooie vergezichten. We draaien de N29 op en ook die is erg mooi om te rijden, hoog boven een vallei. Alleen is het asfalt een stuk minder dan de P-weg waar we op reden. Het is weer opletten geblazen.

We stoppen onderweg op een parking om te eten. Als we ons vuilniszakje in een kliko gooien wordt het er direct uitgehaald door een vrouw. Ze is netjes gekleed maar ze is duidelijk geestelijk gehandicapt. Ze loopt de tas na, gelukkig hebben we in de vuilniszak alleen droge dingen. Alles wat ‘nat’ is doen we in yoghurtemmertjes. Even later loopt ze trots met onze ingevulde puzzelboekjes in haar armen rond. Ik zeg tegen Co, straks komt ze nog om een pen vragen om te kunnen puzzelen, haha.

Dan komen we in Khenitra, het is helemaal vreemd om door een stad te rijden. Bij binnenkomst is daar weer de brede weg en mooie lantaarnpalen. De lampenkappen zijn tajines.

Zoals in meer grote steden lopen hier de meisjes veelal zonder hoofddoek en modern gekleed. Het is wel verschillend hoor, in een groepje of tweetal loopt de een met hoofddoek en de ander heel traditioneel met hoofddoek en ook met een djellaba.

In Khenitra gaan we linksaf richting het westen, we gaan ‘klein’ rijden, richting Aguelmouss. Onderweg zien we zowaar een hele rij cactussen staan die er blakend bij staan. Overal elders zien we ze vergaan.

Ook zien we veel ezeltjes langs de weg staan, wachtend op hun berijder. Er zal toch niet ergens een souk zijn? De eerstvolgende plaats is Aguelmouss maar dat is 22km verderop. Als er een beetje een zijweg of zijpad is staan er ezeltjes geparkeerd. We verheugen ons al een beetje.

In Aguelmouss is het bijzonder rustig te noemen. We rijden een eindje verder het dorp in om te kijken waar de souk is. We komen langs een moskee en er zijn wel zo’n 100 mannen buiten aan het bidden zijn. Het is natuurlijk vrijdag, gebedsdag, en de 2e dag van de Ramadan.

Hoe we ook kijken, er is geen souk in Aguelmouss. Dus rijden we terug door de plaats en slaan linksaf een P-weg op richting Meknes. Die later over gaat in de R712.

5 Jaar geleden hebben we in een dorpje bij Boufakrane bij een familie op het erf gestaan. De buren van die mensen vroegen of we niet liever bij hun wilden staan. Nee zeiden we, we staan nu hier. Een volgende keer komen we bij jullie. We hebben wel ’s avonds thee bij ze gedronken en gegeten en dat was erg gezellig, toen vonden we het alle lieve mensen.

Nu is het zover, we zijn onderweg naar Hawid, Soumya, Khadija, Omar en Said. Khadija, toen 13 jaar, sprak een beetje Frans wat erg goed van pas kwam. Papa en mama spreken alleen Arabisch.

TomTom laat ons een tussendoor weg rijden van zo’n 4km. Er ligt wel asfalt op de weg maar dat is af en toe zo smal dat we met de wielen eraf moeten. En naast en in die weg zitten giga gaten, het is niet amusant meer. Deze weg maar niet meer rijden dus.

We komen aan in het gehuchtje en weten niet meer helemaal zeker welk huis het nu is. De coordinaten zijn van de buren waar we gestaan hebben. Ik heb wel een vermoeden welk huis het is dus stappen we uit en lopen het pad op.

Een vrouw staat in de deuropening en we vragen naar Soumya en Hawid. Die komen aanlopen op het geluid en er is gelijk een enthousiast en warm weerzien met knuffels en ferme handdrukken.

We worden uitgenodigd om de camper naast het huis te zetten en of we thee willen drinken. We geven aan dat we de Ramadan respecteren. We worden uitgenodigd om na het Allah Akbar mee te eten met de familie.

Als alles weer tot rust is gekomen gaan wij naar de camper, Hawid en Soumya hebben een boerderij met dieren dus er moet gewerkt worden. Tijdens de ontvangst binnen was er een koe weggelopen, dus Hawid en Omar schoten allebei een kant op om haar te zoeken. Het moet niet zo zijn dat ze in de gewassen terecht komt en daar gaat vreten. Oef, ze is weer terecht. Nu is het uitzicht vanuit het voorraam weer landelijk, met kippetjes en koe.

We zijn in de camper bezig met het verslag van gisteren als er twee streng uitziende mannen bij de deur zijn. Samen met alle mensen er om heen die hier wonen. Het blijkt dat we hier niet mogen slapen, vanwege de veiligheid. Hoe zo veiligheid, we zijn bij vrienden op bezoek. Hawid en zijn buurman gaan met de mannen in discussie. Ze zijn van de handhaving. Eentje is er aan het bellen en 10 minuten later arriveert de politie. Een agent vraagt aan Hawid of dit zijn huis is, Hawid antwoord met: dit ons huis, en hij gebaart naar allen die om hen heen staan.

Natuurlijk kunnen die twee agenten de twee andere mannen niet laten vallen dus ook zij zeggen dat we hier weg moeten. Ze zijn wel iets vriendelijker dan de andere twee mannen, van hen kregen wij nog een hand en een welkom. Alleen als Hawid in discussie gaat met de agenten wordt hij ruw onderbroken, ‘safi’ zeggen ze hard, houd je mond. Co ziet de ontreddering op Hawid zijn gezicht en raakt geëmotioneerd dat Hawid zo uitgekafferd wordt door de agent.

Soumya en Khadija zeggen met gebaren dat we hier kunnen blijven, wij weten het nog niet zo zeker. We willen niet straks in het donker naar Meknes moeten rijden. Want dat we blijven eten is duidelijk, dat is afgesproken. Maar na het eten wordt het snel donker, ze eten nu later vanwege de Ramadan.

Hawid en de andere mannen geven aan dat we rustig kunnen blijven. Er komt een jonge man bij, Osmane, die Engels spreekt. Hij zegt dat we hier nu op ‘eigen risico’ blijven, dat de politie niet meer terug zal komen. Nou, dat risico dat nemen we graag hoor. We hebben ons nog nooit onveilig gevoeld in Marokko, zeker niet als we bij mensen op het erf staan.

Het is niet meer geoorloofd om vrij te camperen na het gebeuren met de Scandinavische vrouwen in Imlil, die daar toen zijn vermoord. We zijn de laatste jaren al diverse keren gesommeerd om ergens weg te gaan. Nu blijven we en we zien wel hoe dit gaat lopen verder.

We gaan met de familie mee naar binnen. Ik ga naar de keuken en kijk of ik wat kan helpen. De eitjes moeten gepeld worden en brood gesneden. Maar verder doen ze het zelf. Ik ga naast oma Gnamid op een krukje zitten kijken. Deze oma was er 5 jaar geleden uiteraard ook, toen zat ze als een klein vogeltje op haar bedje in de salon. We dachten ze zal er wel niet meer zijn. Maar ze is er nog en zo vief als ik weet niet wat, ze inmiddels 96 jaar.

Het Allah Akbar klinkt vanuit de tegenover gelegen moskee dus we kunnen aan tafel, die rijkelijk is gedekt met allemaal lekkers. Oma krijgt een dienblad met lekkere hapjes erop en drinken. Overigens mag oma overdag ook eten en drinken tijdens de Ramadan.

Buiten de familie eet Osmane en zijn kleinere broer mee en een broer van Soumya. Het is gezellig en het eten is weer erg lekker. Wat een verwennerij allemaal.

Aan het einde van de maaltijd komen er nog allerlei mensen binnen, het lijkt wel de zoete inval. Tegen 8uur Marokkaanse tijd maken de mannen zich klaar om naar de moskee te gaan. Er zijn ook twee nichtjes van Khadija binnen gekomen en we krijgen allerlei filmpjes en foto’s te zien van hun met muziek erachter. Khadija laat met trots een fotoserie zien waarbij ze ‘mondiaal’ gekleed is. Alle foto’s en filmpjes zijn zonder hoofdbedekking en ze is prachtig opgemaakt. In juli gaat ze trouwen en we zijn bij deze uitgenodigd om de trouwerij bij te wonen. Shukran, Insjallah.

Ik denk dat de mannen wel een uur weg zijn geweest en als ze terug komen trekken de meisjes zich terug op de bank. Er komen nog andere jonge mensen binnen, het is allemaal familie. Ze tonen heel veel respect naar Gnamid als ‘Madre de familias’, wat ze zich laat welgevallen. Familiebanden zijn een groot goed in Marokko, ook hier merken we dat weer, het is alsof je in een warm bad stapt. Wat hebben we elkaar nu meegemaakt, 5 jaar geleden hooguit 2 uurtjes maar het is alsof de jaren wegvallen, we worden als familieleden ontvangen.

We hebben vandaag 241km gereden, het hoogste punt was op 1967m, het laagste op 732m waar we nu zijn. De thermometer tikte even de 31,5º aan, het meeste was zo’n 24º. Bekijk hier het filmpje van vandaag.