Marokko 2018-2019 – periode 13 30 januari – 2 februari
woensdag 30 januari: Tarhjijt – Bouizakarne
Het was erg rustig hier. Je denkt trouwens aan het einde van het dorp te staan maar er kwamen gisteravond toch nog twee brommers/moto’s voorbij, op weg naar huis. Hoe spreek je zo’n naam nu uit, Tarhjijt. Dat is fonetisch: Tarsjiesjt
Om 9 uur is Mina er niet, wij hebben de camper alvast gekeerd en staan zo schuin in het straatje dat we alvast maar naar beneden gaan rijden, het moet niet zo moeilijk zijn. Ik ben buiten de camper om het een en ander te filmen, het filmpje volgt later.
Het is bijzonder rustig in het dorp, heel anders als gisteravond, maar we vinden het wel prima zo. Het is smal maar goed te doen, we laveren om een zandhoop heen, een moto gaat voor ons achteruit.
Als we bijna het dorp uit zijn komt daar Mina aangerend, nog nahijgend. Ik denk dat ze ons langs heeft horen rijden, maar we wisten niet in welk huis zij woont, dus konden we haar niet waarschuwen.
Ze stapt in en ik leg uit dat we gekeerd waren en erg schuin stonden. Ze lacht het vriendelijk weg. Ze stelt voor dat ze ons het dorp laat zien. We rijden via de N12 door het dorp naar het westen. Dan slaan we ergens linksaf en we rijden op wegen waar we anders niet zo snel zouden komen.
Het dorp is 6km lang en 5km breed en er wonen volgens Mina ca. 2400 mensen. Als ik het aantal huizen zie denk ik dat het er veel meer zijn. Ik vraag aan Mina of de meisjes ook naar school gaan en ook door kunnen leren, ze geeft aan dat dat zo is, wel de basisschool maar geen vervolgopleiding. Ik vraag op welke leeftijd de meisjes een hoofddoek gaan dragen, dat varieert, het is op 10, 12 of 14 jaar.
Ze is zelf 35 jaar en nog single. Ze heeft 3 broers en 2 zussen, allebei haar broers mochten doorleren, de meisjes niet. 1 broer is professor, de andere weet ik zo niet meer, je krijgt zoveel informatie. Mina zelf brandt eigenlijk ook van de ambities, dat voel en zie je. Ze vraagt of wij voor haar een visum kunnen regelen. We moeten haar teleurstellen, dat kunnen we niet. Een paar weken geleden hoorden we van Hischam, de leraar die zo goed Engels spreekt, dat een Marokkaan pas een visum krijgt als hij o.a. een contract kan overhandigen dat hij werk heeft in Europa. En dat kunnen wij niet voor haar regelen. Ze vraagt of we whatsapp en/of Facebook hebben. Maar we hebben met elkaar afgesproken dat we dat niet meer geven, je krijgt vaak alleen maar berichtjes van ‘how are you’ ‘I’m fine’ etc…. Dus we zeggen dat we alleen een Nederlands telefoonnummer hebben.
Mina laat ons een oase zien, het is er vredig en dan rijden we terug naar het dorp. Ze gebaart dat we weer omhoog kunnen rijden, maar 1x is genoeg. We nemen afscheid maar we voelen dat ze teneergeslagen is dat we haar niet kunnen helpen aan een beter leven, jammer. Ook wij voelen ons een beetje triest. Maar het is niet anders.
We vervolgen onze weg naar Bouizakarne. We hebben nu een volledig ander zicht op de bergen, qua kleuren dan toen we gisteren tegen het licht in reden. Nu zien we alleen maar warme kleuren. Het is desolaat maar toch zien we af en toe akkertjes, wat zal dat een klus geweest zijn om al die stenen te verwijderen.
We rijden door Bouizakarne en ca. 2km buiten de stad gaat er een onverhard pad naar camping Tinnougba. We worden bij aankomst hartelijk welkom geheten door Lahcen, de Marokkaanse eigenaar van deze camping. We zoeken ons een plek uit en zien nog een andere Nederlander staan. Ik loop naar hem toe om kennis te maken, het is Dan met zijn hondje Willem. Hij reist alleen en is voor de tweede keer in Marokko.
Het is een grappige, kleine camping. Lahcen heeft zelf een put geslagen voor vers drinkwater. Het kost 10DH als je je watertank wilt vullen. Hij voorziet zelf in het elektra middels zonnepanelen, en dat is niet beschikbaar voor de campers, hij is goed bezig. Er is een kleine rotonde met mooie, bloeiende planten er in.
‘s Middags nodigen we Dan uit om een kopje thee te komen drinken. We kletsen gezellig en ruilen een paar boeken met elkaar. Hij leest veel als hij alleen is, hij is blij met nieuwe boeken, wij ook.
We willen douchen maar Co komt terug, de douche is niet warm. Later gaan we even kijken hoe dat kan. Als je het warme water voor het afwassen gebruikt slaat de geiser aan maar voor het douchen niet. Lahcen komt net aanlopen dus ik vraag hoe dat kan. Hij checkt of de geiser aan is, ja dus, nou dan moet de douche het ook doen. Hij zet op de afwaskraan een glaasje op de draaiknop, dat houdt in dat als iemand af wil wassen dat hij eerst moet checken of de douche bezet is, hoe ludiek.
Maar de douche wordt nog steeds niet warm. Hij komt bij Co kijken en zegt, je moet de douchekop lager houden dan de draaiknoppen, dat is voor de druk. En ja hoor, nu is er warm water, zelfs zo warm dat er koud bij moet. Het is heerlijk zacht water. Als ik er onder sta hoor ik dat iemand het kopje van de afwaskraan haalt en het water wordt direct koud. Ik geef een brul ‘douche’ en het kopje wordt weer terug gezet, het werkt dus. haha
Aan het einde van de middag worden we uitgenodigd in het gebouw naast onze camper, dat is in aanbouw en moet straks de nieuwe gemeenschappelijke ruimte worden. Nu drinken we thee met alle camperaars, het meerendeel is Frans. Dus zitten we met Dan te praten, want de Fransen gaan gewoon met hun rug naar ons toe zitten, gezellig he?
‘s Avonds zijn we uitgenodigd om bij Dan een glaasje wijn te komen drinken, we zeiden doe maar water. Allebei geen wijn, nou dat heeft hij nog nooit meegemaakt, tja, eens moet de eerste keer zijn. Het is gezellig, er is genoeg om over te praten.
De wind is koud geworden en waait behoorlijk. Trouwens vanmiddag ook, het stoof ook zo. Er is totaal geen beschutting op deze camping, alles is open. Alleen op het plekje waar we later zijn gaan staan viel het nog wel mee. Maar de wind zorgde er wel voor dat we redelijk vroeg in de camper gingen zitten.
donderdag 31 januari: Bouizakarne – Tighmert
We zwaaien naar Dan en gaan op weg naar Tighmert, een plek waar de camping bij een oase ligt. We rijden de N1 naar Guelmim en doen daar boodschappen bij de Marjane. Het is bij de Marjane druk met campers, ook campers die daar de afgelopen nacht hebben gestaan. In de Marjane zelf is het erg rustig met klanten.
We duiken de N12 op naar het oosten en slaan dan rechtsaf de P1307 op naar Tighmert. We komen net voor de middag aan op camping Aain Na Khla. Er staan 6 campers waaronder 2 Nederlanders, 2 Duitsers, een Oostenrijker en een Franse. Maar na de middag vertrekken er een aantal en aan het einde van de middag arriveren er weer een aantal. Het gaat af en aan.
Op de weg naar de camping kwamen we een jeep tegen en die gebaarde dat we moesten stoppen. Er zaten twee mannen in en de chauffeur sprak ons in het Engels aan. Of we op weg waren naar de camping. Op ons ‘ja’ vertelde hij dat die camping niet veilig is, ze hebben geen ‘permission’ en als er iets met je camper gebeurt is het foute boel. We kunnen beter naar camping L’Oasis gaan, zal het een vriendje zijn van die campingeigenaar? We zijn toch maar doorgereden, we houden af en toe wel van een gokje. haha Wat een flauwekul.
Na het eten gaan we een rondje door de oase wandelen. Er zijn diverse akkertjes met granen en luzerne, er staan ook wel wat huizen, van beton. De lemen huizen zijn in verval. We komen weinig mensen tegen, en dat vinden we juist zo leuk. We horen een vreemd geluid, het lijkt wel een krijsende meeuw maar niet zo luid. We zien geen vogels, het komt van lager. In het hoge gras naast de weg zien we een nestje met 7 jonge hondjes, mama is nergens te zien. Wat voor toekomst gaat dit grut tegemoet? Na een uurtje zijn we weer terug op de camping en gaan in het zonnetje zitten lezen.
De camping ziet er netjes en gezellig uit. Er is een binnentuin waar diverse zitjes zijn, en een paar mooie schilderingen. Het is ook een auberge, ze hebben 4 kamers.
Het was vanmorgen bewolkt toen we vertrokken maar vanmiddag was het weer heerlijk zonnig en een lekker temperatuurtje.
vrijdag 1 februari: Tighmert – Tata
Vanaf de camping rijden we naar de N12 en dan oostelijk naar Tata. We gaan via Assa, we hebben gehoord/gelezen dat dit een mooi route is.
En dat klopt, voornamelijk het deel naar Assa (vanuit Guelmim). We rijden tussen mooie bergen door en ook nog over een heuse pas. Onderweg worden we ingehaald door 5 militaire trucks, de mannen achterin zwaaien vrolijk terug.
We zien een paar keer nomadententen en net als ik er eentje op de foto heb gezet staat er rechts een man langs de weg. Er is hier zo weinig verkeer dat we stoppen om hem mee te nemen. Er zit ook een vrouw en er komen nog 2 kleine kinderen tevoorschijn. Ja hoor, kom maar binnen. Ik moest wel de deur goed vasthouden want er waaide ontzettend veel wind weg.
Ze willen mee naar Assa, 10km verderop, prima, doen we. Ze praten alleen Berber dus een gesprek zit er niet in. We rijden onder de poort van Assa door en direct daarna is er een militaire controle, we zitten immers dichtbij de grens met Algerije. De legertrucks staan er ook stil.
Co doet het raam open en geeft de man een hand. We moeten onze paspoorten laten zien, die moet ik eerst even opdiepen want we hebben ze al even niet meer nodig gehad onder het rijden. De man achter mij moet ook zijn pasje laten zien. Dan vraagt de man om onze autopapieren, jeetje, die liggen in de kluis.
De garagedeur kan ik maar nauwelijks vasthouden zoveel wind staat er. Als ik terug in de camper kom zegt Co dat het niet meer nodig is. Er was een andere militair bijgekomen en toen Co hem een hand gaf en hij de situatie in ogenschouw nam, met de lifters, mochten we doorrijden.
Bij het hospitaal wilden het gezin er uit. De man wilde 20DH geven voor de rit maar Co zij, oho c’est un cadeau. Hij accepteerde het, we willen echt geen geld voor het meerijden, we vinden het zelf veel te leuk als we mensen kunnen helpen. Ze zagen er ook een beetje arm uit. De jongen bij de slagboom zag ze uitstappen en stak zijn duim op met een grote glimlach, het wordt wel gewaardeerd als je mensen meeneemt.
Assa is uitgestorven en voor ons nog te vroeg om te stoppen dus we gaan verder. Het deel na Assa is wel saai te noemen, veel van hetzelfde. Eenmaal terug op de N12 is het bij tijd en wijle mooi maar ook weer veel van hetzelfde. Dus gas op de plank.
In Akka is een camping. Toen we hier in 2015 langskwamen was de camping op de schop. Ik denk dat het nu wel gereed was, onnoemelijk groot maar er stond helemaal niemand en de poorten waren dicht, verder maar weer.
Onderweg staat er regelmatig een bord die waarschuwt dat er dromedarissen op de weg kunnen zijn. Maar net als in Amerika, ze beloven van alles maar je ziet geen dromedaris en daar geen beren, elanden, etc….. Maar warempel, daar staat een groepje dromedarissen, altijd leuk.
In een dorpje voor Tata is er heel veel jeugd op de been, tussen de 13 en 17 jaar, op weg naar school. Als we bij Tata zelf komen zien we veel kinderen van dezelfde leeftijd, maar hier gaan ze met de fiets.
We rijden naar camping Hayat, net voor het stadje, hier hebben we 4 jaar geleden ook gestaan, toen was het bijzonder rustig, nu staat de camping nagenoeg vol. We worden hartelijk welkom geheten door Achmed, de gardien. En even later door Jamai de eigenaar, heel netjes gekleed. Als ik de formulieren in wil vullen kan ik er niet goed bij en sta op mijn tenen. Van Achmed moet ik op zijn krukje gaan staan dan kan ik er beter bij, haha. Ik vraag of hij een foto wil maken met de telefoon, er volgt meteen een complete reportage en als Co erbij komt moet hij er ook bij, Achmed, mon ami.
Vandaag werd het 31,5º, de hoogste temperatuur voor ons tot nu toe. Toen we aankwamen op de camping om kwart over 4 was het 28º. Trouwens ze begrijpen het niet als je (fonetisch geschreven) ‘kemping’ zegt, of ‘kamping’, maar ‘komping’ verstaan ze wel, what’s in a name.
We hebben we 315km onder de banden door laten gaan, de langste rit in Marokko tot nu toe. Maar het was prima te doen over de goed te rijden N12, de R108 en de P1801. Het hoogste punt was 778m op de pas naar Assa.
Van de week kregen we van Mina in Taghjijt handenvol met dadels omdat ze mee mocht rijden vanaf de akkers. We hebben wat opgezocht over dadels, we kopen ze hier eigenlijk nooit.
Er zijn meer dan 400 soorten dadels en de oogst is in het algemeen in november en december. Vlak voor de oogst heeft een dadelpalm ca. 80 tot 100kg vruchten. De nomaden noemen dadels ‘het brood van de woestijn’. Gedroogd zijn ze zacht, dadels die versuikerd of hard aanvoelen hebben hun beste tijd gehad. Dadels zijn pas rijp als de schil bruinig van kleur is. Medjool dadels zijn de bekendste dadels.
zaterdag 2 februari: Tata
Het was warm vannacht, vanmorgen ook, binnen 19º en buiten 15º, dat is wat anders als rond het vriespunt en 4º in Tafraoute. Vanmorgen zijn we wat aan het surfen op het internet terwijl de 1e wasmachine draait met onze was. Achmed heeft het geregeld voor ons. Daarna gaat de was van Antje erin en dan weer een van ons.
Maar dat loopt anders, de dochter van Jamai, Hayad weet niet van onze afspraak met Achmed en beslist dat er eerst nog twee andere wasjes gaan voordat onze 2e schommel gaat draaien, ook goed hoor, het droogt hier als een tierelier. Je kunt er bijna bij gaan staan wachten.
Voor de rest van de dag worden onze stoeltjes buiten goed gebruikt, we puzzelen en lezen in het zonnetje en later in de schaduw, vanwege de warmte van de zon, het werd 26º.
Aan het einde van de middag, als de 2e was aan de lijn hangt, lopen we naar het dorp, morgen is het markt en we weten van 4 jaar geleden dat het de dag ervoor ook al een beetje markt is. Als we er aankomen is het nog rustig maar als we een heen-en-weertje gedaan hebben wordt het langzaam drukker, dus doen we nog een heen-en-weertje en kopen aardbeien en mandarijnen. Als we tegen zes uur terug lopen komen er steeds meer mensen, vooral vrouwen naar de markt. Het is een mooi gezicht, ze hebben zulke vrolijke kleren aan, kleurig en zwierig.
Als Achmed komt vragen of we baguettes en/of croissant willen (nee dank je) vraag ik of er morgen souk is. Het is vanmiddag al en morgenochtend.
Hieronder kun je de foto’s van deze afgelopen periode groter bekijken, tevens staan er foto’s bij die niet in het verslag staan:
30-01: Tafhjijt naar Bouizakarne – 31-01: Bouizakarne naar Tighmert – 01-02: Tighmert naar Tata – 02-02: Tata
ga naar periode 14
terug naar overzicht