Marokko 2018-2019 – periode 14: 3 februari – 6 februari
zondag 3 februari: Tata
Het was vanmorgen 12º buiten en als de zon doorkomt is het gelijk lekker. We doen rustig aan en gaan dan naar de markt. We verwachten eigenlijk dat er nog meer handel zal zijn dan gistermiddag maar het is vrijwel hetzelfde. Het is wel iets drukker met mensen. We kopen pinda’s, 1kg voor 30DH, dadels 1kg voor 15DH en roomboter 1kg voor 68DH. Gisteren hadden we 1kg mandarijnen voor 2DH en 1kg aardbeien voor 18DH. Die waren wat duurder als dat we gewend zijn maar ze zijn wel lekker.
‘s Middags zitten we in het zonnetje te lezen en te puzzelen. We zien af en toe een camper aan komen rijden over de dam in de rivier. Zo ook een Nederlandse camper. Even later staan Wobbie en Wim voor onze neus, leuk om ze weer te zien.
Later in de middag zitten we gezellig bij te praten over ons en hun wel en wee. Ik heb nog een was laten draaien en die is tegen de avond droog. Het was een warme dag maar wel lekker, gelukkig niet zoveel wind, sterker, er is helemaal geen wind.
maandag 4 februari: Tata – Tafraoute
Vandaag gaan we vertrekken van Tata. Gisteren sprak Co met de gardien Ahmed. Ahmed had net pinda’s gekregen en hij vertelde dat hij die zo moeilijk kan eten, hij heeft nog maar vier (bruine) tanden in zijn mond. Hij wil graag een ‘plastica’ maar dat kost 2500DH, daar had hij al naar geïnformeerd. Maar hij heeft ook een gezin met 5 kinderen, dus is hijzelf niet zo snel aan de beurt voor een grote uitgave. Hij had het er heel moeilijk mee en Co ook, het begrootte hem zeer. Je zou Ahmed zo mee willen nemen naar de tandarts, maar ja, volgende week komen we weer iemand tegen.
Vanmorgen kwam Ahmed een cadeautje brengen, een leuke ketting, wat een scheet die man. We nemen afscheid van hem met een flinke fooi en zeggen tot ziens tegen Wim en Wobbie, we zien ze vast nog wel in Tafraoute. Daar rijden we vandaag heen via de R109 naar Ighrem, daarna de R106 en de R104 naar Tafraoute.
We rijden net op de R109 en zien een jongetje langs de weg lopen, we stoppen en vragen of hij een lift wil, dat wil hij wel. Hij gaat achter mij zitten en zit zijn ogen uit te kijken naar ons interieur. Even later zit hij op mijn stoel, heel eventjes want dan is hij bij de school. Als hij voor de camper langs loopt zien we een grote lach op zijn gezicht, hij heeft wat te vertellen aan zijn vrienden.
De route langs de R109 is erg mooi, met warme kleuren in de bergen en omgeving. Er zijn bizarre vormen te zien, net grote chocoladehompen die neergekwakt zijn in het landschap. We zien een klein stukje land met daarop een aantal zonnepanelen en groen erom heen, een eigen gecreëerde oase.
En we komen een paar keer langs nomadententen, hoe basic leef je dan. Bij een van de nomadententen vandaan komen er drie kinderen naar de weg toegelopen. Het oudste kind is een mooi meisje om te zien, ze vraagt of we iets voor haar hebben. Ik heb nog een paar schoentjes mee die ik niet meer draag en een jurk die ik vorig jaar in Marokko cadeau heb gekregen maar die veel te groot is voor mij. Die kan haar mama misschien wel aan. Ze is er blij mee, sjoekran.
De vrouwen die we onderweg tegenkomen zijn hier weer anders gekleed als in Tata. Ze dragen als hoofdkleur paars, mooi om te zien. Bij dorpjes zien we palmbomen en akkertjes. De palmbomen zullen er waarschijnlijk eerder geweest zijn dan de dorpjes. Zo’n plek zal gevonden zijn en vruchtbaar genoeg bevonden zijn om te gaan vestigen.
De vormen van de bergen worden nog bizarder, het ziet er bijna grafisch uit, net of er een giga stofkam langs gehaald is, erg fraai. Op de R109 kan je op een gegeven moment bij N29.849984, W8.530131 linksaf een weg op die in maps.me ‘route vers Tafraoute’ heet, geen wegnummer bekend. Dit is een afsteker. Maar wij rijden door naar Ighrem. Ik had op een blog gezien dat er langs die afsteker geen dorpjes en mensen zijn, en dat vinden we nu juist zo leuk. De afsteker komt uit op de R106 bij N29.775068, W8.779887, vandaar uit terug, heet diezelfde weg, hoe toepasselijk, ‘route vers Tata’.
Op de R109 komen we door een dorpje, het is feest daar, het is druk met allemaal zwarte auto’s van officials. Bij navraag blijkt dat de ‘president van de provincie Taroudant’ op bezoek is. We rijden voorzichtig tussen de auto’s en de mensen door. Er komen veel vrouwen aangelopen, allemaal prachtig gekleed, ze hebben er echt werk van gemaakt.
We doen de ramen open en roepen (fonetische geschreven) zjwienaa, mooi. Ze moeten lachen dat we een beetje Berber kunnen praten. Maar ze zijn echt heel erg zjwienaa om te zien. Een paar jonge vrouwen lopen ook met zilveren versieringen op hun hoofd. Gelukkig kan ik iets later een selfie maken met een van deze mooi aangeklede vrouwen.
Zodra het kan parkeren we de camper, ik kleed me om in een mooie lange jurk, doe wat sieraden om en een sjaal om de schouders te bedekken en we storten ons in het feestgedruis. Als we er naar toe lopen rijden net alle zwarte auto’s weg, dus ook de ‘president’. Maar de vrouwen zijn er nog, ze staan hoog op de rotsen, waarvandaan ze alles goed konden zien.
Ik zoek een plek waar ik ook naar boven kan en een paar vrouwen zien dat en wijzen aan waar het kan. Een paar handen trekken me omhoog en ze lachen me vriendelijk toe. Even later vragen een paar meisjes of ze een selfie mogen maken met mij, ja hoor, maar dan wil ik ook. De vrouwen vinden het wel leuk en lachen vrolijk met ons mee. Terwijl de selfie gemaakt wordt voel ik een hand aan mijn haar voelen en ik hoor gegiechel, iemand is nieuwsgierig.
Langzaamaan vertrekken ze weer naar huis. Wij lopen naar de camper en worden door een jongeman in het Engels aangesproken. Dat vinden we altijd leuk dus we stoppen om te praten met hem. Maar meestal spreken ze niet zoveel voor een gesprek. Er komen meer jongens bij en ze willen wel graag op de foto met Co. Tijdens het maken van de foto hoor ik achter me vrouwelijk gejoel. Wacht effe, dat vraagt om actie. Dus ik zeg tegen Co, ik ga vragen of we ook samen op de foto kunnen. En dat kan, het is een vrolijke boel.
Er komen vrouwen naar het dorp toegelopen, ze bewonderen onze camper en lachen naar ons. Even later staan ze ook op de foto, samen met mij en het vredesteken, dat wel.
We gaan weer verder en komen door Ighrem, dat ligt in een bijzonder groene omgeving. Hier zijn ook nog een aantal vrouwen bij elkaar, de president kwam ook hier langs.
We draaien de R106 op, in het begin is het een beetje saai maar verderop komen er weer wat dorpjes in het zicht. Bij een van de huizen lopen kindertjes naar de weg toe en mama zit op een steen. We stoppen, er wordt om geld gevraagd en Co houdt zijn hand op, daar moeten ze wel om lachen. We gaan handjes schudden en op het dakterras steekt een man zijn hoofd over de rand. We vragen of we hier onze camper neer mogen zetten voor de nacht, maar dat vindt hij niet goed, jammer dan.
We rijden door naar Tafraoute en staan nu weer in het Keteldal, achter de school. Er zit iets verderop een Tafraoutse vrouw en als we geinstalleerd zijn komt ze naar ons toe, of we harira soep willen, het is Gadizja. Ja hoor, dat willen we wel. Co pakt een pannetje en zij schept een soepkom vol, er gaan twee soepkommen in onze pan, 20DH. We hebben een heerlijke maaltijd, hij is goed gevuld en stevig. We zijn weer terug, het voelt net als thuiskomen in deze omgeving. Even later rijden ook Monica en Andre het terrein op, ze komen uit Sidi Wassai waar ze een weekje hebben gestaan. Morgenmiddag komen hun reisvrienden.
Het was weer een leuke dag, de rest van de foto’s kunnen jullie bekijken via de link onderaan de pagina. Het hoogste punt van vandaag was 1824m, we begonnen met 8º en toen we in Tafraoute aankwamen was het 22,5º. We hebben 216km gereden, waarvan vele mooie kilometers op goed asfalt.
dinsdag 5 februari: Tafraoute
Vanmorgen hebben we gewandeld met Jos. We hebben nu de route ‘Tepelberg-Ammelnevallei-Tafraoute’ eens andersom gelopen, en dat beviel wel. Omhoog lopen vinden we nooit erg, gewoon rustig aan. Het was 10,5km. Het begin was een beetje fris maar de trui kon al snel uit. Om kwart voor 1 waren we terug.
‘s Middags hebben gezellig bij Andre en Monica gezeten en bijgepraat over hun weekje weg van Tafraoute en ons weekje weg van Tafraoute. Tegen 17uur kwamen hun vakantievrienden aan uit Sidi Wassai. Dus toen zijn we terug gegaan naar onze eigen camper. Daar zaten we in het zonnetje tot die achter de bergen zakte.
‘s Avonds kwam Khalil langslopen, we zijn uitgenodigd om zondag bij zijn vader en broer thee te komen drinken, hij woont in de Ammelne vallei. Khalil kennen we al zo’n jaar of 5, hij zoekt ons altijd weer op als we in Tafraoute zijn. Toen hij jonger was haalde hij lege waterflessen op bij de camperaars, nu doen andere jonge jongens dat.
Het is wel iets drukker geworden in Tafraoute maar nog lang niet zoals we eerder hebben gezien. We vroegen aan Khalil of hij weet wanneer de amandelfeesten zijn, hij dacht iets vanaf donderdag de 28 februari.
Oh ja, en de waterwagen hebben we vandaag voor het eerst weer zien rijden, er was al gretig aftrek, hij had het er druk van. Wij hadden onze watertank in Tata helemaal gevuld dus kunnen nog even vooruit. Maar het is fijn dat hij weer rijdt. De put bij de school is dichtgelast hebben we gelezen op het camperforum. We hebben het zelf nog niet kunnen aanschouwen. De mensen legen nu hun wc’tje, net als een paar jaar geleden, op de puinafvalplek schuin achter de school, je moet het toch ergens kwijt.
woensdag 6 februari: Tafraoute
We waren er vanmorgen helemaal laat uit. We hoorden de bakker al roepen, brot-brot, panie-panie. En daar tussendoor het zwakkere pain-pain-pain van mevrouw de bakker. Het klonk redelijk dicht bij elkaar. Ik zeg, ze lopen dicht bij elkaar. Co zegt uit zijn bed vandaan: misschien zit ze wel bij hem achterop, hebben ze een pact gesloten. Ik heb nogal een rijke fantasie en zie dat dan al voor mij, haha.
Het was 4º buiten, 12º binnen. Gisteren was het 5º om 13º. Het is een heerlijke temperatuur om te slapen. Vanmorgen om 8.52uur kwam de eerste zon op de camper. Dan kan het grote opwarmen beginnen.
Om kwart voor 10 gaan we wandelen met Jos en Andre, een rondje richting de blauwe rotsen. In het begin kan het truitje nog aan, maar als de klim begint is-ie rap uit. Dit is een leuke route van 10,5km, om lekker ontspannen te lopen door een prachtige omgeving.
We komen door het dorpje Aguerd Oudad, een leuk dorp om door heen te wandelen, met mooie huizen. Het is er erg rustig. Dan komen we in Tafraoute en wandelen naar de markt. We willen bij de dove mijnheer van die lekkere munt kopen. Maar hij heeft niet meer, hij duidt aan met zijn handen dat we voor die lekkere munt eerder naar de markt moeten komen. Volgende week beter, Insjallah. Het is gezellig druk op de markt dus we lopen er even overheen.
Na het eten lopen we weer naar het dorp. Ik heb nog wat dingetjes voor de naaister. Maar we zijn op het verkeerde tijdstip, de winkeltjes zijn dicht, althans die wij willen bezoeken. Ik heb een paar jaar geleden in Mexico een mooie, brede zonneklep van ‘stro’ gekocht maar de band achter op mijn hoofd hangt aan een ‘zijden’ draadje. We zoeken de schoenmaker op bij de brug en hij gaat het regelen, we hebben gepoogd uit te leggen wat de bedoeling is. Om 17uur kunnen we de zonneklep weer ophalen.
We gaan terug naar de camper en lopen langs de camper van Rob en Wil, zij waren ook in Tafraoute toen we de eerste week hier waren. Toen hebben we Wil al even gesproken. Ook zij zijn een weekje van Tafraoute weg geweest, naar de kust. We pakken onze stoelen en Marokkaanse pinda’s en schuiven even aan. Het is een bijzonder leuk stel, we hebben het gezellig met elkaar.
Even na 17uur lopen we nog een keertje naar het dorp. De zonneklep is over een kwartiertje klaar, het bekende Marokkaanse kwartiertje. We lopen naar de naaister en het deurtje is nu wel open. Maar er is een andere mevrouw, het is nu van haar. Ook goed hoor. Ik geef twee jurken, van eentje is de band van de week spontaan los gegaan en van een andere jurk is het elastiek lam. Ze snapt het en morgenmiddag om 18uur kunnen we ze weer ophalen.
We lopen weer terug naar de schoenmaker, hij komt net aanlopen met de zonneklep, hij heeft het uitbesteed. Aan de binnenkant is een nieuwe band gezet van leer en hij heeft de klittenband op de uiteinden genaaid. Kosten, 10DH. Maar de bandjes zijn wat korter geworden en de klittenband houdt niet goed meer. Ik probeer uit te leggen dat hij een van de bandjes mag verlengen met de zwarte leren strip en nieuw klittenband er op. Hij snapt het, vrijdag kunnen we de zonneklep ophalen bij een winkeltje in de steeg waar hij met zijn handel zit. Hij is er dus vrijdag niet, dan zal het morgenavond ook wel klaar zijn, kunnen we alles in een keer ophalen.
Ik heb ook gelijk een paar schoentjes bij hem achter gelaten, ter reparatie. Vier jaar geleden heeft hij ze voorzien van nieuwe zooltjes, nu laten ze los. Hij weet nog dat hij ze toen gemaakt heeft, ze zijn dan ook apart om te zien, met rozen erop. Hij gaat ze maken, ze zijn maandag klaar.
We lopen terug via de markt, het zal wel op zijn einde lopen. Maar niets daarvan, het is er hartstikke druk met vrouwen. De laatste groentes worden gekocht, men moet los, nou dat lukt aardig zo. Het is een gezellige boel. We kopen een kilo honing van de cactus, die is erg goed voor de keel. We mogen proeven en hij is bijzonder sterk, hij blijft lang in de keel hangen, en dat is nou juist de bedoeling.
Even na 18uur zijn we terug, we lopen in het laatste zonnetje, de camper staat al in de schaduw. Weer een leuke dag is voorbij. We hebben vandaag onze kilometertjes wel gemaakt. Ik las bij Wobbie en Wim dat gymjuf Brigitte in Sidi Ifni staat en dat we onze gymoutfit tevoorschijn kunnen halen want ze komt binnenkort naar Tafraoute, leuk, hebben we weer zin in.
Hieronder kun je de foto’s van deze afgelopen periode groter bekijken, tevens staan er foto’s bij die niet in het verslag staan:
03-02: Tata – 04-02: Tata naar Tafraoute – 05+06-02: Tafraoute
ga naar periode 15
terug naar overzicht