Marokko 2018-2019 – periode 12: 26 januari – 29 januari
zaterdag 26 januari: Tafraoute
De dagen vliegen om hier, niet te geloven zo snel. Het was vanochtend 2º warmer dan de dag ervoor.
Vanmorgen gaan we wandelen met Andre, een rondje Tepelberg – Ammelne vallei – R104 terug Tafraoute, 11km. We gaan om 10 voor 10 van start.
We komen langs de nomaden en Co denkt te zien dat Gia weer kaas aan het maken is. Maar dat heeft ze klaar. Andre vraagt aan haar of ze ook water hebben. Ze wijst naar een enorme grote waterzak van 3x4mtr, 2,5m3 water. Als het hier langere tijd droog zou blijven zullen ze het wel redden. Het is net een enorm waterbed. Het ligt uit de zon vandaan. Habib, haar dochter, komt net aanlopen met een ezeltje waarop waterflessen vastgebonden zijn.
We kijken nog even bij de jonge geitjes, wat zijn ze dartel. Ze springen op en af rotsen, soms een gat in de lucht. Zo leren ze spelenderwijs om straks met de grote geiten mee over de rotsen te kunnen lopen, en rotsen zijn er hier genoeg. Als ik dichterbij kom om te filmen heb ik direct hun aandacht, ze staan me op een rijtje aan te kijken. Totdat ik een tijdje stil blijf staan en ze weer gaan springen en rennen, het zijn net kinderen.
We lopen een stukje omhoog en kijken uit op de Ammelne vallei en de leeuw. Dan dalen we af naar de vallei, grotendeels nog in de schaduw, we zijn vroeg vandaag, je kunt merken dat de zon minder hoog staat dan als je later in het jaar hier bent. In de zon doen we een kopje thee en lopen dan door naar de weg om door te lopen naar het dorp.
We lopen achter het dorp om terug naar de campers. Even later gaan Andre en Monica uit eten met hun buren Frank en Jacqueline, naar Chez Nadia. Wij zitten half in de zon, half in de schaduw, het is bijzonder warm vandaag, 23º in de schaduw, 28º in de zon.
We gaan een speelveld uitzetten voor het Kubb spel, wat we vorig jaar veel gespeeld hebben hier, o.a. met Ge en Lia, en Kees en Diny. We hebben zelf zo’n spel gekocht. We spelen met z’n tweeën het spel maar stoppen omdat het te heet is in de zon.
Als de uit-eters terug zijn zegt Co tegen Monica, het speelveld is klaar. Ah, leuk, een spelletje, zegt Monica enthousiast, gaan we doen. Even later spelen we met zijn viertjes, Andre en ik tegen Co en Monica. Fanatiek hoor die Monica, op een erg leuke manier, ze heeft er veel plezier in. Ze winnen van ons. Andre gaat Speedy uitlaten en Frank neemt zijn plaats in. Ook deze wedstrijd winnen Co en Monica, een gouden team samen.
Er fietst een schilder rond over het terrein, hij schildert Marokkaanse tafereeltjes op campers. Deze man hebben we hier nog niet eerder gezien. Vanmiddag zijn Sun en Ulla aangekomen, wij hebben ze eerder ontmoet op camping du Jardin in Taroudant, ze komen uit Zweden. De schilder rijdt naar ze toe, ziet dat ze uit Zweden komen en zegt: knackebröt, grappig toch. Van de week lag een van onze buren in een hangmat die hij tussen twee palmbomen had opgehangen. De bakker kwam langs en begon de man te heen-en-weren, wat een service. Je maakt leuke dingen mee hier.
Er komen twee jonge Marokkaanse vrouwen langs, ze hebben een kapsalon en pedicure salon, in het dorp. Ze laten een prijslijst zien, zie foto. Op het terrein loopt ook elke morgen de moeder van Mohamedje rond, zij verkoopt brood, net als de bakker. Dat leverde vorig jaar een aanvaring op tussen die twee, vanuit de kant van de bakker. De mama doet naast brood verkopen ook de was voor mensen. De bakker heeft nu een nieuw woord naast het brot-brot, hij roept nu ook ‘painie-painie’.
Als we weer zitten komt er een vrouw aangelopen. Ze komt naar ons toe, het is Carolien. Zij heeft ons van de week gemaild, dat ze veel heeft gehad aan onze ‘tips voor Marokko’. Ze zag dat we in Tafraoute zijn en dat zij daar niet ver vandaan waren, of ze ons mag ontmoeten. Natuurlijk mag dat, alleen maar gezellig.
Ze neemt plaats en we praten over Marokko en leuke routes en over hun eigen leven. We spreken af elkaar morgen met zijn viertjes te treffen. We zitten in de zon tot de zon achter de bergen verdwijnt. Dat is wel redelijk uniek in Tafraoute, meestal komt er rond 16uur een koude wind opzetten, maar de laatste twee dagen niet, heerlijk hoor.
Tijdens het eten ziet Co wat wolkjes aan de lucht verschijnen. Dat betekent kleur in de lucht en ja hoor, de wolken kleuren al mooi rood. Weer een dag voorbij.
zondag 27 januari: Tafraoute
Vanmorgen maken we met zijn tweetjes een kleine wandeling naar Tazka. Andre gaat samen met Monica, Jacqueline en Frank op 4×4 safari naar Ait Mansour. Dat hebben wij een paar jaren geleden gedaan met Hannie en Nanda, het is een leuke rit.
De lucht is weer stralend blauw, de nachten worden minder koud. Om half 1 hebben we afgesproken om te eten bij Chez Nadia, met Caroline en Hans. We zitten op het dakterras, lekker in het zonnetje.
Co heeft een tajine kefta met pruimen en amandelen, Hans heeft een couscous royal (en royaal is het) en Caroline en ik hebben een pastille besteld. Het is een traditioneel gerecht van bladerdeeg gevuld met kip, amandelen en heerlijke kruiden. Er zat nog het een en ander doorheen maar dat weet ik niet meer. Er bovenop een takje munt en poedersuiker en kaneel. Een combinatie van zoet en pittig. Het was erg lekker.
Hans nam nog een koffie, en dat is Marokko altijd weer een gok hoe die zal zijn. Deze was verrassend goed, lekker gekruid. We vroegen aan Ali wat voor kruiden er in zaten. Tijm, kurkuma en kaneel. Het eten was erg lekker en heel gezellig, er was genoeg te bepraten.
Het is zondag dus liepen er weer een aantal mensen rond uit het dorp, de zogenaamde pantoffelparade. Tegen half 5 komt er veel wind opzetten en wordt het gelijk een stuk frisser. Als we in de camper zitten staan daar zowaar Ingrid en Willy voor de deur, met hun vier hondjes. We hebben ze vorig jaar in Taroudant ontmoet. Leuk ze weer te zien.
Als we ze buiten spreken komt daar Khalil aangefietst. Hem kennen we ook al een aantal jaartjes, eerst als flessenophaaljongetje van 12 jaar en twee jaar geleden deed hij mee met de gym. Hij gaat nog tot volgend jaar naar school en dan wil hij een politieopleiding volgen in Agadir of TanTan. Maar zijn oudere broer gaat voor, als er dan genoeg centjes zijn mag hij ook verder leren. Hij vraagt of we bij hem thuis thee willen komen drinken. Co zegt, dat kunnen we wel doen, dan kunnen we kennis maken met je moeder. Dat zal niet meer gaan, want zijn ouders zijn pas gescheiden, jammer voor hem. Khalil spreekt erg goed Engels.
De bakker komt alle dagen bij ons langs, met brood, kokosmakronen, fluten, pattiserie. En elke keer kopen we niets en zeggen we, misschien morgen.
Andre en Monica komen terug en hebben een leuke dag gehad. Ze gingen vanmorgen om half 10 weg, dus ze moesten voor hun doen vroeg uit de veren. De bakker kwam maar niet langs, maar wel de moeder van Mohammedje, en die verkoopt ook brood. Dus kochten ze brood bij haar. Tien minuten later kwam de bakker aan de deur. Monica zei dat hij te laat was, dat ze brood hadden gekocht bij de mama. De bakker werd er helemaal boos om. Toen Monica vanmiddag koeken bij hem kocht zei hij tegen haar dat ze morgen geen brood mocht kopen bij ‘la femme’, bij de vrouw. Ja hoor, nog effe.
We zien vandaag de kapper bij diverse mensen in de weer. Ook bij Ulla, onze Zweedse buurvrouw. Als ik later naar haar toeloop zegt ze niet zo tevreden te zijn. Ze geeft aan dat ze eigenlijk liever naar een tandarts gaat dan naar een kapper. Ze moet er zelf smakelijk om lachen.
maandag 28 januari: Tafraoute
Het was was een vochtige nacht, buiten…. De camper was helemaal nat en Co heeft wederom de ramen schoon gemaakt, er was allemaal zand van het dak over de ramen gespoeld. Het heeft niet geregend, maar de lucht was vochtig. Dat leverde leuke plaatjes op van de omgeving, het was in nevels gehuld.
Maar de lucht zag strak blauw dus het wordt weer een mooie dag. We gaan niet wandelen, doen rustig aan, lummelen wat om de camper heen, lezen, puzzelen. En ouwehoeren met mede-camperaars, want dat moet je ook bijhouden, anders verleer je dat.
De geitenman komt langs en de geiten en schapen krijgen van diverse camperaars groente- en fruitafval en brood. Er loopt een geit tussen waarvan we denken dat een van zijn hoorns uit zijn wang komt, maar als ik later de foto bekijk is het ding helemaal langs zijn snoet gegroeid.
De zon is heet en brand er lustig op los dus we zitten het grootste gedeelte onder de luifel, de zon is te heet, en dat op 28 januari…. We waren van plan om vanmiddag te fietsen maar het is te warm. Gisteren hebben we behoorlijk in de zon gezeten dus we gunnen de huid even wat rust. Later in de middag lopen we met onze stoelen naar Willy en Ingrid, het Belgische koppel dat we vorig jaar in Taroudant hebben leren kennen. We zitten gezellig te praten over van alles en nog wat, ook over Marokko en waar zij en wij geweest zijn en nog naar toe gaan. De tijd vliegt weer.
Toen we vorige week bij Chez Nadia aan het eten waren zag ik bij een huis achter het restaurant een klein meisje de bocht om komen. Ik zwaaide naar haar, zij zwaaide terug, liet haar broekje zakken ging gehurkt zitten plassen, trok haar broekje weer op, zwaaide nog een keer, en weg was ze. Grappig, een openlucht wc, en waarom niet he?
Morgen vertrekken Andre en Monica en hun reisvrienden Frank en Jacqueline. Als ik terug loop van Andre en Monica zit Ulla, de Zweedse dame nog buiten aan een wijntje. Of ik ook een wijntje wil, nee dank je wel, vind ik niet lekker. Ik ga wel even bij haar zitten, ze vindt het leuk om met andere mensen te praten zegt ze. Ze vindt mijn haar lekker kort, klopt, we hebben vandaag elkaar weer even ‘gekapt’. Ze vindt het jammer dat de andere vier weg gaan en als ze hoort dat wij morgen ook weg gaan voor een aantal dagen kijkt ze bedenkelijk. Maar er zijn nog genoeg andere mensen om mee te praten en er komen vast wel weer anderen. Alhoewel het wel opvallend rustig is op de camperplek.
Wij gaan 1 tot 1,5 week zuidelijker en komen dan weer terug in Tafraoute. Dan zijn misschien onze wandelvrienden er ook, we gaan het zien.
dinsdag 29 januari: Tafraoute – Taghjijt
Het was 4º bij opstaan maar het leek minder koud dan andere ochtenden. De bakker reed als een jojo heen en weer en riep heel luid, brot-brot, pain-pain. Dat kwam omdat Meryam de moeder van Mohammedje ook rond liep met brood, ze liep in ‘zijn’ wijk. Het was kostelijk om te horen en te zien.
We rijden om 9.15uur weg van de camping Sauvage en gaan eerst naar de markt voor fruit en groente. Het is nog rustig, er wordt nog opgebouwd. We pinnen geld bij de bank, tanken bij de Afriquia en gaan dan op pad. Eerst naar de Ammelne vallei waar we rechts af de P1011 opdraaien. Via de P1900, P1904, P1923 en wat onbekende wegen komen we uit op de R104, het is dan 15uur en we zijn 31km verwijderd van Tafraoute, dat is nog eens kilometers maken, haha.
We volgen de R104 naar Jamaa Ida Oussemial, onderweg nemen we 2 vrouwen en 1 man mee, ze zijn heel mooi gekleed en hebben een koffer bij zich. We gaan linksaf de P1910 op naar Ait Ouafqa. We rijden die helemaal af tot we op de R107 uitkomen die uitkomt op de N12 richting Bouizakarne en Guelmim.
De P-wegen zijn leuk om te rijden, ze zijn ook prima te doen. Zoals veelal in de bergen zijn ze rafelig en smal maar dan ga je gewoon wat rustiger aan als er een tegenligger komt en beiden met 2 wielen in de kant. We vermaken ons met de mensen langs de weg. We zien twee vrouwen een straat uitkomen en een van hen maakt een gebaar dat ze wel mee wil. Ze is verrast als we inderdaad stoppen. Ze hebben tassen bij zich en er moeten wat boodschappen uitgewisseld worden. Even later zit ze bloid an op de bank, sjoekran, sjoekran.
Een paar kilometers verderop gebaart ze dat ze er is. Er gaat een betonnen pad naar een dorp toe en Co draait erop. Ze vindt het wel grappig en moet lachen. Na 200 meter stoppen we bij een huis in aanbouw. Een man en jongen kijken op van hun werk, wat moet die camper hier, Co roept uit het raam ‘mama’ en wijst achter zich. Er verschijnt een brede lach op het gezicht van de man, hij begrijpt het. Mama stapt uit en heeft gelijk hele verhalen. We krijgen een rondleiding door het huis, het is groot en het ziet er allemaal mooi uit, althans het gaat mooi worden straks.
We vragen of we naast het huis mogen staan voor de nacht, ne pas de problem. Als we staan vragen we of de familie hier ook slaapt, maar nee, hun huis staat verderop in het dorp. Op onze vraag of we daar met onze camper kunnen komen krijgen we nee te horen. Okay, dan gaan we verder want de mannen zijn druk aan het werk en straks is iedereen verdwenen.
Op de P-wegen zijn opvallend veel ‘ANWB’ borden, maar dan in het Arabisch, het zijn er opvallend veel. We rijden een smal weggetje op, dit op aanraden van TomTom. We zien een vrachtwagen aankomen en duiken de kant in. De man zegt dat Tafraoute de andere kant op is, hij denkt waarschijnlijk dat alle campers daar wel heen moeten. Hij zegt ook dat de weg fini is. We rijden nog wat verder, er komt een auto van rechts die we voor laten gaan, wij rijden rustig aan en dan hoeft hij ons niet in te halen, kan sowieso niet op deze weg.
Als we bij een dorpje aankomen stopt de auto, de man stapt uit en komt naar ons toe. Waar we heen willen, Tafraoute is de andere kant op….. Hij zegt dat de weg straks op houdt. We bedanken hem en draaien om. Aan het einde rechtsaf naar de R104 dan maar. Ja dat heb je als je de borden niet kunt lezen, dan moet je zomaar een keertje terug.
Onderweg komen we langs twee watertappunten en we gooien de watertank vol. We weten immers nog niet waar we vannacht slapen en we hebben niet veel meer.
De R107 vinden we saai om te rijden, we zijn ook al zo verwend met mooie, kleurige routes in Marokko, hier is veel van hetzelfde. Maar dan komen we in de buurt van het dorpje Igmir. En daar rijden we een grote kloof binnen, wat een rotswanden, giga. En de kleur rood is intens aanwezig, wat mooi is het hier.
In het dorpje vinden we geen plek om te gaan staan dus we gaan verder. We komen door een grote plaats Tamanarte. Er zijn heel veel vrouwen op de been, heel mooi gekleed en ze zwaaien uitbundig naar ons terug. Er zijn veel mensen op straat, we denken om hier te stoppen voor de nacht maar de kinderen zijn redelijk vrijpostig en vragen om stylo’s en bonbons, dus toch maar weer verder.
We draaien de N12 op en rijden door een desolate omgeving. We rijden tegen de zon in dus de kleuren in het landschap zijn niet te zien, wel naar achteren toe. Dus loop ik naar achteren en maak wat foto’s door het dakluik van de ‘rollende bergen’. Rechts is het net een maanlandschap.
Er zitten twee vrouwen langs de weg en we vragen of ze mee willen, ja graag. Ze hebben zakken met oogst/kruiden bij zich. Een vrouw staat nog in het land en die moet ook mee. Even later zit het drietal en ze hebben de grootste lol. Achter hun ligt het gangpad helemaal vol met zakken met kruiden, het ruikt heerlijk allemaal. Ik zal straks wel moeten vegen want een van de zakken had een stekelige lading.
We komen bij een dorpje en een van de vrouwen stapt uit, moet je geen zakken mee? Nee, die zijn voor de andere twee vrouwen, okay. De jongere vrouw van de twee gebaart dat zij in het dorp woont en of we linksaf willen gaan. We kijken bedenkelijk, het ziet er smal uit met palmbomen langs de kant en die zijn nogal scherp. Maar ze zegt dat het ‘ne pas de problem’ is. We vertrouwen op haar en anders kunnen altijd nog terug.
De volgende straat links, dan rechts, dan links etc…. Het gaat nog steeds, we rijden steeds hoger door het dorp. De mensen kijken verbaasd, wat moet zo’n camper hier. We zwaaien naar een paar vrouwen en de twee achter ons moeten lachen om de verbaasde gezichten.
Dan komen we aan bij het huis van Mina en haar moeder. De zakken worden uitgeladen en Mina stapt weer in om ons naar een plek bovenin het dorp te brengen waar we kunnen staan voor de nacht. Morgen zien we wel hoe we weer beneden komen.
Als we staan loopt Mina met ons door het dorp. We lopen over een onverhard pad evenwijdig aan de geasfalteerde weg, de N12. We komen uit op een groot plein waar morgenmiddag de markt is. Ik vraag of we via de weg terug lopen, maar daar mag ze niet komen. De vrouwen lopen over het onverharde pad, de mannen mogen wel op de N12 lopen, duh… Co zegt met een lach dat hij hier dus niet mag lopen. Ja, mannen mogen wel hier maar vrouwen mogen niet daar.
Ik vraag waarom er voor alle ramen hekwerken zitten. Mina vertelt dat het o.a. is zodat de kleine kinderen niet uit het raam kunnen vallen. En het is om dingen in te luchten en nog veel meer maar dat kan ik niet volgen. Ze spreekt goed Frans maar vindt zelf van niet. De vrouwen die we op dit pad tegenkomen zijn allemaal fleurig gekleed en erg vriendelijk. Ze zitten bij elkaar, gezellig te praten. Mina stopt regelmatig om te groeten en te praten met een van de vrouwen die we tegenkomen.
Ze brengt ons terug naar de camper en vraagt hoe laat we morgen willen vertrekken, dan rijdt ze met ons mee om de weg terug naar beneden te wijzen. Het is hetzelfde pad naar beneden als naar boven. We zullen hier wel rustig kunnen slapen er is alleen een oud vrouwtje waar we voor het huis staan.
Het was een leuke dag en we hebben ook wat wild gezien: 2 gazelles, erg mooi met mooie hoorns, 1 adelaar, 1 valk, 2x een kwartel en diverse kleine vogels.
We hebben heel wat kilometers omhoog gereden en ook weer afgedaald, het hoogste punt was 1341meter en de hoogste temperatuur vandaag was 28,5º.
Hieronder kun je de foto’s van deze afgelopen periode groter bekijken, tevens staan er foto’s bij die niet in het verslag staan:
26-01: Tafraoute – 27-01: Tafraoute – 29-01 Tafraoute-Taghjijt
ga naar periode 13
terug naar overzicht