Marokko 2018-2019 – periode 17: 15 februari – 18 februari
vrijdag 15 februari: Tafraoute
Wat hebben we vandaag allemaal weer beleefd? Het was in ieder geval stoffig en nat……
Vannacht leek het wel te stormen, de camper ging behoorlijk heen en weer. Ook vanmorgen waait er veel wind weg, het is aanmerkelijk kouder als andere dagen.
We gaan om kwart voor 10 wandelen, met Jos en Arendien. Nel heeft wasdag vandaag, het zal wel snel drogen. We gaan een lijnwandeling doen, naar het Ammelne dal en dan met een taxi terug. 135m omhoog en 280m omlaag lopen.
Het is een leuke wandeling, het stijgen en dalen gaat geleidelijk aan, dus het is redelijk relaxed lopen. Het is zonnig maar de wind is fris, we hebben eigenlijk voor het eerst bijna de hele wandeling onze truitjes aan.
Als we in de Ammelne vallei aankomen, in het plaatsje Asoul lopen we langs een kraantje met een beker erbij, even fris water tot ons nemen. Dan lopen we naar de weg, de P1925, de weg die door de Ammelne vallei loopt. Vorig jaar moesten we na onze wandeling behoorlijk lang wachten tot er een taxi voorbij kwam.
Nu komen we bij de weg en we horen achter ons een zware motor. Er komt een pick-up aanrijden met een laadbak achterop. We nemen de lifters houding aan en de auto stopt. Of we mee mogen rijden naar Tafraoute. Dat mag.
De chauffeur is een oudere man en naast hem zit een jong meisje van 8 jaar, een Saartje. Er kan 1 iemand voorin zitten en drie in de laadbak. Co gaat voorin, Jos, Arendien en ik klimmen over het hekwerk in de laadbak. Er liggen strobalen en er staat een schaap, met 1 poot vast aan het hekwerk. De man vraagt, safi? Ja, safi, we zijn klaar, rijden maar.
Ik trek gauw mijn truitje aan want de wind is koud en er waait allemaal stro mijn hemdje in. Er waait veel stro weg, het is een stoffig gebeuren. Even later mindert de auto vaart en stopt de man aan de kant van de weg bij een kleine slagerij. Er hangen een paar mannen bij de toonbank, klanten van de slager. Het mannetje loopt er ook naar toe en wacht op zijn beurt, wij wachten mee, zo ook het schaap.
Als het mannetje zijn boodschappen heeft loopt hij helemaal haastig terug naar de auto, bijna verontschuldigend dat het zo lang duurde. Co zit voorin en hij steekt een geitenpootje door het raam, daar liggen er een paar van binnen. Bij hotel Amalya stapt het meisje uit, zij heeft dus ook gelift.
De helling op naar Tafraoute gaat moeizaam. Co zegt later, hij reed alles in dezelfde versnelling. In Tafraoute stopt de auto bij het tankstation, daar stappen wij uit, geven de man 20DH, hij wil het niet, maar als cadeau neemt hij het toch aan.
Co had hele gesprekken met de man en elke keer als de man iets leuk vond gaf hij een hand aan Co, en andersom. Het mannetje sprak alleen Arabisch en Co alleen Arabisch voor beginners, dus dat ging prima zo. haha We zijn om kwart voor 2 terug bij de campers, dik etenstijd dus.
Tegen half 4 lopen we naar de rode camper van Dan, daar verzamelen zich diegene die mee willen naar de hammam. Uiteindelijk vertrekken we met 5 mannen en 5 vrouwen naar de oude hammam. Dan, Nel, Jos, Ludy, Wil en Mia, Paul en Arendien en wij. Dat wordt een ware invasie daar.
Co wil mee naar binnen bij de vrouwen, maar het lukt weer niet. Er staan deze keer geen emmers voor gebruik maar de madam pakt voor ieder 1 emmer onder de toonbank vandaan. Ik wil wel een keertje de zwarte zeep proberen, de olijvensmurrie, de zeep die de andere vrouwen ook gebruiken. Ik kreeg een flinke klodder zeep voor 1DH. Ik vertel dat Cees, waar we de 1e twee jaar mee reisden, altijd van het proberen was, en proeven. Zo zag hij een keer de zwart smurrie liggen bij een kruidenwinkel. Hij nam een stukje met zijn vinger en proefde, zijn gezicht toen, het was dus zeep, jeg, bah.
Het is gelukkig niet zo druk in de hammam dus we kunnen er nog bij. Ik had al aangegeven aan de anderen, eerst jezelf natgooien met warm/heet water, dat in laten trekken. Dan jezelf lekker inzepen en ook dat in laten trekken. Dan scrubben maar. Ze waren binnen no-time klaar. Ik moest nog met scrubben beginnen. Nog maar een rondje dan.
Als we klaar zijn spoelen we de vloer na met een emmer water en gaan nog effe lekker zitten nagenieten van de warmte. Er zit een vrouw en die smeert zich in met een goedje waar ze helemaal rood van wordt. Ik vraag wat het is, ze zegt cumin, komijn. Er komt nog een vrouw de hammam binnen, ze is zwanger. Ze praat even met de ‘rode’ vrouw en loopt naar Ludy. Ze voelt aan haar benen en schud met haar hoofd. Ze pakt haar scrubwashand en rost over Ludy’s benen. Die kijkt helemaal een beetje benauwd. Maar er komt veel vuil af.
Ik voel eens aan mijn huid en voel ook nog het een en ander aan schilfers. Zo zie je maar weer, onze huid is nu zo zacht door de warmte dat het vuil nog makkelijker los laat. We vullen de emmers weer en doen nog een rondje, wel ja joh, we hebben de tijd. Er komt nog heel wat los.
Om vijf uur staan we buiten. Nel stelt voor om een glaasje jus d’orange te gaan drinken. In het stadje komen we Jos tegen, hij wilde een kop thee gaan drinken met een donut maar daar was de boel dicht. Hij loopt met ons mee naar de cremerie waar we op het terras jus d’orange bestellen. De man heeft het er helemaal druk van. Er staat nog steeds veel wind, de stoelen en tafels waaien ons om de oren. Hier op het terras kunnen we eindelijk wat met elkaar praten, want in de hammam was het een galmpartij, wat een lawaai daar zeg.
Tegen kwart voor 6 zijn we terug op de comping, Co heeft de thee klaar, lekker. De ‘meisjes’ vonden het heerlijk, dat smaakt naar meer. Gaan we volgende week vrijdag gewoon weer. Dan gaan we de nieuwe hammam proberen.
Op het terrein loopt een groep ‘wilde’ honden rond. Het is een nest van 4 jonge honden en hun ouders. Ze krijgen eten en drinken van de camperaars, dat houdt wel in dat ze hier rond blijven hangen. ‘s Nachts wil dat nog wel eens een blafje opleveren. Misschien dat ze straks verdwijnen als de campers ook weer naar het noorden gaan.
zaterdag 16 februari: Tafraoute
We hoorden gisteren dat het vannacht 2º zou worden maar het was vanmorgen bij het opstaan 10º buiten en 18º binnen. Dus dat viel wel mee dan. Het is bewolkt en er staat een stevige wind.
Jos komt afscheid nemen, hij gaat richting Marrakech. Daar liggen in de medina een stuk of vier geocaches. Dat zal een lastige zoektocht worden want in de medina heb je een slechte gps ontvangst.
Zodra Jos weg is gaan Karel en Marie-Jose op zijn plek staan, en zo zoekt iedereen zijn eigen plekje. Zo ook wij, wij verkassen naar de andere Nederlandse hoek op deze camping ‘sauvage’. Het zijn onze wandelvrienden en we trekken wat meer met hun op. Dus we zijn zo’n 200 meter verplaatst. Eerder stonden we ook aan deze kant maar toen kwam er een Duitse camper wel heel erg dichtbij staan, toen hebben we de ruimte opgezocht. Nu is het hier wat rustiger geworden.
‘s Ochtends lopen we naar het dorp, we hebben eergisteren een portemonnee achtergelaten bij de schoenmaker, leeg hoor…. De portemonnee gebruiken we alleen tijdens het reizen en nu was-ie gescheurd. Het was klaar, wat zijn de kosten? Wat je geven wil. Dat is altijd lastig maar wel slim bedacht. Vaak ontvangen ze meer als dat ze zelf zouden vragen. Kennelijk boden we het juiste want we kregen er nog een andere portemonnee bij omdat ons drukkertje kapot aan het raken was.. Die hebben we daar gelaten, wat moet je er nu met twee?
Na de middag lopen we naar Paul en Arendien om aan te geven dat we morgen gaan wandelen, Arendien weet het nog niet zeker. Dan verder naar Nel en Anne, ook om door te geven dat we gaan wandelen, Nel gaat mee. We gaan met z’n viertjes een potje Keezen, Nel en ik tegen Co en Anne, 1-1. Het eerste potje speelden we via hun spelregels, de 2e via onze spelregels. Het is en blijft een leuk spel.
Bij terugkomst vraagt Wobbie of we mee doen met Kubben. Ook een leuk spel, dus ja, daar doen we graag aan mee. De eerste 2 spellen winnen Co, Kees en Wim, afgewisseld met Gerrie. Ik speel samen met Wobbie en Dinie. Het derde spel mixen we, het zwakke geslacht kan het niet alleen aan, haha. Het derde spel wint onze kant, Dinie, Co en ik, tegen Wim, Jan en Wobbie. Maar uiteindelijk is het niet belangrijk wie er wint, je bent gezellig samen een spelletje aan het doen en dan ook nog lekker in buiten. Het is inmiddels wat warmer geworden middels een waterig zonnetje.
‘s Avonds trekt het open en komt er een beetje blauw doorheen. De camper is lekker opgewarmd en morgen wordt het beter weer.
zondag 17 februari: Tafraoute
Vannacht was het iets koeler, buiten 6º, binnen 13º, het is wel helderder buiten, met een lichte sluierbewolking. We horen de bakker weer roepen, brot-brot-brot en daar tussendoor het zachtere pain-pain van mevrouw de bakker. Maar he wat horen we nu? Ze heeft een nieuwe yell, bret-bret. Ja, je moet je toch onderscheiden.
Om kwart voor tien gaan we wandelen met 9 deelnemers. Wobbie, Arendien, Jan en Pieta, Nel, Gerrie en Annie en wij. We lopen het rondje blauwe bergen, maar nu een keertje andersom.
Dus lopen we eerst naar het dorp en op de rotonde bij de Afriquia gaan we rechtsaf naar de hoed van Napoleon. We gaan door het mooie dorp Agouerd Oudad en lopen van daaruit zo de vrije natuur in.
Bij een grote waterput (met water erin, heel diep) pauzeren we en maken we een selfie met de zelf-onstpanner. Jan en Pieta zijn terug gelopen naar Tafraoute. Het was de eerste keer dat ze gingen wandelen en ze hadden al aangegeven, dat als het niet zou gaan ze terug gingen. Het is belangrijk dat je hierin je gevoel volgt.
Aan het einde van de wandeling dalen we over een goed aangegeven route af naar oud-Tafraoute. En dan is het nog een klein stukje naar de comping. Het was om te lopen een prima temperatuur met een waterig zonnetje en weinig tot geen wind. En al kletsend was de wandeling zo voorbij, 12,7km.
Later op de middag komt er wat meer wind opzetten. We lopen naar Jan en Ludy, effe ouwehoeren met elkaar. Jan en Ludy gaan maandag of dinsdagochtend vroeg op de terugweg naar huis. Leuk ze hier getroffen te hebben.
Het is inmiddels half 6, de zon heeft geen kracht meer dus duiken we de camper in.
maandag 18 februari: Tafraoute
Het is vanmorgen bewolkt, 9º buiten, 15º binnen.
De bakker heeft een nieuwe service, brood op bestelling. Je geeft aan wat je de volgende dag hebben wilt, hij schrijft het op een blocnootje. Je hangt een tasje aan je deur of spiegel, doet daar gepast geld in, de bakker ruilt dat om voor het bestelde brood. Het is slim bedacht, zo kopen ze bij hem en niet bij de mevrouw.
Het gaat niet altijd goed. Wim had laatst niet gepast geld in de tas gedaan maar iets meer. Dan verwacht je het bestelde brood plus wisselgeld. Maar nee, de bakker had gewoon voor het bedrag wat in de tas zat brood er in gedaan, is ook een manier. haha En bij iemand anders hadden de honden het brood gejat.
Om 10uur gaan we gymmen, er zijn 14 deelnemers, 6 mannen, 8 vrouwen. Brigit heeft best wel veel, voor ons, nieuwe oefeningen, leuk hoor. Iedereen doet enthousiast mee en we hebben veel lol met elkaar. Na het gymmen hebben we nog een paar spelletje kubb gedaan. Later op de dag klaarde het wat meer op.
We zijn na het eten naar het dorp gelopen waar we o.a. emmertjes yoghurt hebben besteld, je moet er duurder aan als dat je ze zelf bij de Marjane koopt, maar we kunnen er niet voor naar Agadir rijden. Woensdag kunnen we ze ophalen, Insjallah.
Wat gebeurt er allemaal op de camping sauvage? Het begint ‘s ochtends met het bakkers ‘duo’, brot-brot-brot, painie-painie-painie, pain-pain, bret-bret.
Verder zie je Mohammed op zijn fiets, gespitst op camperaars die hem opdrachten kunnen geven voor bijvoorbeeld het halen van gasflessen, water toen de waterwagen er nog niet was en alles wat hij maar kan regelen. Zijn moeder loopt met brood maar doet ook de was. Gisteren hoorden we dat ze dat nog met de hand doet, wat een werk.
Een deftige mevrouw rijdt dagelijks met haar grijze auto over het terrein, achter het stuur zit haar man, vaak de kinderen achterin. De heeft mooie kleding aan en loopt op schoenen met een hoge plateauzool. Ze maakt tajine, pizza en couscous en je kunt door haar de was laten doen.
Een waterwagen verschijnt bijna dagelijks, gevuld met bronwater, je kunt je tank laten vullen, klein of groot, voor 25DH. Een paar keer per week komt er een heuse vuilniswagen die de vuilnisbakken leegt.
Er rijden mannetjes in een grijze auto die allerlei dingen verkopen zoals zonnepanelen, accu’s, schotels, hoezen om de wielen uit de zon te houden. En weer andere mannetjes verkopen Marokkaanse kleden als buiten vloerkleed voor de camper, opbergzakken voor schoenen die je dan aan de binnenkant van de garagedeur kunt ophangen. Ook kun je sunblockers op maat laten maken, van die verticale, halfdoorzichtige ‘gordijnen’ die je aan de luifel kunt vastmaken, zo creëer je meer schaduw maar je kunt evengoed nog wat zien.
Je kunt ook een afdekdeken op maat laten maken om de voorramen en zijramen af te sluiten voor als het koud is, of juist om de warmte eruit te houden. Vooral de Fransen gebruiken dit veelvuldig. Sommige hebben zelfs de gehele voorkant van onder tot boven bedekt. Andre en Monica hebben het ook laten maken, in Tiznit, het zag er mooi uit. Bij hun scheelde het vooral voor de condens in hun camper.
Regelmatig komt er een mannetje langs met ruitenwissers, maar die vertrouwen we niet zo. Hij zit te snel aan je ruitenwissers, iemand zei laatst dat hij ze snel even buigt zodat er wat barstjes in komen. Dan laat hij zien dat ze niet zo best meer zijn, aan vervanging toe zijn.
We hebben hem al even niet gezien maar er komt ook af en toe een schilder om een Marokkaans tafereeltje op je camper te schilderen. De kapper rijdt vaak een rondje over de camping, maar voorheen liet hij duidelijk blijken dat hij kapper is, nu niet meer. Dus als je hem niet kent is het gewoon een Marokkaan op een brommer.
Je ziet door de dag heen vrouwtjes lopen die eten verkopen, zoals harirasoep, warme groentehapjes in bladerdeeg, je kunt bij hun ook tajines, pizza’s en couscous bestellen.
Ali van restaurant Chez Nadia rijdt vaak een rondje op zijn fiets, op zoek naar nieuwe camperaars waar hij dan een foldertje van het restaurant aan geeft. Mohammed Farih, van de garage, komt bij campers kijken die spuitwerk of reparatiewerk door hem willen laten verrichten.
Een man op een brommer komt langs en zegt bij ons altijd: Ah, Holland, alles goed? Hij heeft een tapijtenhandel in het dorp en verzorgd 4×4 safari’s naar Ait Mansour. Ook rijdt er een 4×4 rond van een ander safari bedrijfje. Een mannetje met een tas heeft arganolie en honing in de aanbieding.
Jongetjes halen lege 5 liter waterflessen op, daar krijgen ze 1DH voor per fles. Ik heb al diverse camperaars horen zeggen dat ze eigenlijk ook de 1 liter flessen op zouden moeten halen, die hoeven ze nl. niet. Misschien krijgen ze daar niets voor.
Elke dag komen er wel kindertjes langs, ze geven een handje, zeggen bonjour en vragen in één adem door om een stylo, bonbon of speelgoed. Wij doen er niet aan mee, maar er zijn camperaars die iets cadeau geven.
2x Per week komt er een mannetje langs met frambozen en andere dingen, gisteren had hij ook blauwe bessen, maar dat wisten wij niet, jammer. Vorige week had hij hele grote champignons. Je hoort hem al van verre, hij roept dan: koukouwieeeetè (vrij vertaalt)
‘s Middags komt de bakker weer langs, nu verkoopt hij patisserie en kokosmakronen. Tegen de avond komt hij nogmaals om brood te verkopen en kokosmakronen, misschien als toetje?
En dan lopen er regelmatig geiten en schapen over de camping. Er zijn drie verschillende kuddes c.q. herders/herderinnen. Ze krijgen vaak de overblijfselen van brood, fruit en groenten.
Gisteren stonden er een paar Marrokkaanse jongens naast onze camper met een tas in hun hand. Ze gooiden er van alles uit, lege zakken van chips en meer. Even later waren ze weg, gelukkig ook het afval. Ze hadden alleen een stel slippers laten liggen. Vanmiddag kwam de mooi geklede herderin langs. Ze wees op de slippers, of die van ons zijn. Ik liep naar buiten en legde uit dat jongens uit het dorp die hier hebben achtergelaten, of zij ze wil hebben. Ze wees naar de andere campers, nee hoor, daar zijn ze niet van, neem ze maar mee. Ze vroeg of ik een tasje had voor haar en even later liep ze er mee weg, zo zie je maar weer, alles kan gebruikt worden hier.
Zondags is het pantoffelparade, dan lopen er vaak locals over de camping of ze picknicken achter bij de bomen, spelen jeu-de-boules en hebben het gezellig met elkaar.
Mensen lopen heen en weer naar de potjes-legen-plek, en met tasjes met afval naar de afvalbakken die her en der staan. Men staat of zit gezellig met elkaar te kletsen, problemen aan de campers worden met elkaar besproken en samen opgelost, er wordt jeu-de-boules gespeeld.
‘s Avonds komt de gardien centjes op halen, 15DH voor een overnachting. Hiervoor waken ze tijdens de nacht over onze veiligheid en welzijn.
Je ziet er is genoeg te beleven hier, we vervelen ons geen moment, de dagen vliegen om.
Hieronder kun je de foto’s van deze afgelopen periode groter bekijken, tevens staan er foto’s bij die niet in het verslag staan:
15-02: Tafraoute – 16+17-02: Tafraoute – 18-02: Tafraoute
Ga naar periode 18
terug naar overzicht