Marokko – periode 31: 26 maart t/m 29 maart
woensdag – 26 maart – Azrou – Moulay Idriss
Het is de derde keer dat we hier in Azrou zijn en de derde keer dat we met zon aankomen en dat het de volgende dag koud en nat is. Drie graden vanmorgen om 6 uur, dat houdt niet over. Eerst schijnt nog het zonnetje maar even later trekt het helemaal dicht en zo rond 8uur begint het te motteren, dat is andere koek als gisteren lekker in het zonnetje zitten.
Dat wordt vandaag geen wasdag, we gaan straks stoofpotjes maken maar moeten eerst om een andere gasfles uit, het is op. Het soep maken de vorige keer in Taliouine heeft behoorlijk gas gevraagd. We willen een volgende keer in Marokko een Marokkaans gasfles aanschaffen en die aansluiten op de buitenbrander, dan kunnen we buiten de stoofpotjes maken en de LPG uit Europa gebruiken voor binnen.
Het Marokkaanse gas brandt toch anders, de naverbranding van de koelkast stinkt behoorlijk.
Volgens de weerberichten moet het vanmiddag weer mooier weer worden maar datzelfde bericht geeft ook aan dat op dit moment de zon eigenlijk zou moeten schijnen, dus dat hebben ze al verkeerd. We gaan het zien maar het zou wel fijn zijn als we straks weer buiten kunnen spelen.
Het blijft zo koud en nat dat we besluiten om door te rijden naar het noorden, naar camping Zerhoun Bellevue bij Moulay Idriss, daar hebben we in december ook een paar nachten gestaan. Dat ligt een stukje lager dan Azrou dus dat zal zeker in de temperatuur schelen.
In de omgeving van Azrou is het onderweg behoorlijk mistig, we rijden een hele tijd achter een motor die zo rond de 45km hard rijdt en bij bochten zelfs nog minder maar we kunnen er niet voorbij gaan want voor je het weet duikt er een tegenligger op uit de mist. Bovendien rijden de meeste Marokkanen ook nog met het licht uit, hartstikke gevaarlijk.
We rijden dwars door Meknes heen en dan kom je er achter wat een grote stad het is, het duurt tenminste een hele tijd voor we er weer uit rijden, maar het is goed te doen. Als we er buiten zijn stoppen we op een plek ergens langs de weg om even te eten.
Als we bij de camping aankomen zetten Cees en wij de campers op hun plek, de dames blijven beneden wachten, we rijden nl. nog eventjes naar het dorp Moulay Idriss om boodschappen te doen. Bovendien moeten we nog een gasfles omruilen voor een volle. Langs de weg zien we een winkeltje waar ook gasflessen buiten staan. Ook heeft Co een nieuw rubbertje nodig, voor de gasfles dan he, waarschijnlijk is die niet helemaal koosjer.
Als we bij de gasflessen staan zegt Hannie dat zij nog een volle gasfles met LPG hebben staan, we hebben nog een week te gaan in Marokko dus die mogen we eventueel wel gebruiken. Dat doen we graag dus Co wil de gasfles wel achter laten in ruil voor de rubbertjes, zijn die alvast voor volgend jaar. De man snapt er niets van, die denkt dat Co een volle gasfles en rubbertjes wil ruilen voor de lege gasfles. Ondertussen staan er een aantal mannen omheen en opeens valt het kwartje bij een van de anderen en die neemt snel de lege fles in en zet hem weg. Alles weer geregeld.
De dames zijn op de heenreis ook in Moulay Idriss geweest en toen troffen ze een dove kapper. Het is gewoon hartstikke grappig om te weten dat Nanda en Hannie geen Frans spreken maar in gebarentaal kunnen ze zich, naar dove Marokkanen, prima ‘verstaanbaar’ maken. We gaan dus weer naar die dove kapper toe en ze hebben hele gesprekken met elkaar. Co wil nog een goede scheerkwast kopen, de kapper heeft die niet in de verkoop maar de buurman wel. Dan gaat Co gelijk nog maar even op de stoel onder het mes door, hij is weer lekker glad.
De kapper vindt Nanda wel een lekker ding, hij wil haar eigenlijk wel toevoegen aan zijn verzameling, een man mag hier immers vier vrouwen trouwen. Toen Nanda aangaf dat ze 65 jaar is en niet nog een keertje zwanger wil raken ging het over. 🙂
In het dorp is er nog een dove man en die werkt als stoker voor het badhuis/de hammam. Als we naar het stookhok lopen is die dicht en iemand zegt dat de stoker aan het eten is. De vorige keer mochten de dames ook even in het badhuis kijken, het was toevallig net vrouwen tijd. Nu stiefelt Nanda ook zo naar binnen, Hannie en ik gaan er achteraan.
We komen de eerste ruimte binnen, die is normaal van temperatuur, daar kleed je je uit en laat je je kleren achter. Dan in de tweede ruimte doe ik meteen mijn jas open en Nanda doet haar bril af, het is daar bijzonder warm en vochtig. Ik vraag of we eigenlijk niet onze schoenen uit moeten doen maar de vrouw die ons rondleidt vindt het denk ik wel grappig dat we komen kijken en we mogen zo door lopen, lijkt me alleen niet zo hygiënisch.
Er zitten allemaal vrouwen en wat meisjes, ze zijn lekker in de weer met warm water uit emmertjes. In de derde ruimte is het bloedheet, althans met de kleren aan, bloot zal het vast heerlijk zijn. De vrouw laat ons het water voelen dat de vrouwen gebruiken, lekker warm hoor.
Ik ben blij als we weer buiten zijn, lekker koel hier. 🙂 Hier zijn dus geen foto’s van he, dat snappen jullie wel.
Dan gaan we nog eventjes boodschappen doen en terug naar de camping. De dames hadden vanmorgen in Azrou het beddengoed laten wassen dus dat moet ook nog eventjes aan de lijn. Wij gaan zo meteen alvast een stoofpotje maken, hoeven we niet morgen alles te doen.
Langzamerhand stroomt de camping aardig vol met campers, het zullen mensen zijn die net aan hun Marokko reis beginnen, die zien dan vaak nog wat bleekjes en de campers zien nog redelijk schoon. En er zijn mensen, net als wij, die op weg zijn naar het noorden om Marokko weer te verlaten, die zijn allemaal lekker bruin en de campers zien er smerig uit.
Moulay Idriss, camping Zerhoun BelleVue, alles aanwezig, 80DH incl. stroom. Coordinaten: N 34.015270, W 5.562380
donderdag – 27 maart – Moulay Idriss
Vandaag stond in het teken van: de was doen, stoofpotjes maken, dan wecken en afwassen. De dames waren druk bezig met de was en het uitmesten van kastjes, kijken wat er overbodig is, en dat dan de volgende keer thuis laten. Cees heeft ook zijn wasmachine laten draaien. Onze centrifuge werd goed gebruikt vandaag. Alles ligt nu weer lekker schoon in de kast en vanavond slapen we onder frisse dekbedjes, heerlijk.
Vandaag is het zonnig en een heerlijk temperatuurtje, goed uit te houden en ook lekker om buiten de groenten te snijden en de was te drogen.
Dan krijgen we ‘s middags een mailtje dat een dierbare kennis van ons, Paul Blokker, is overleden aan een hartstilstand. Dat komt effe binnen, we zijn er in gedachten de hele middag mee bezig. Paul is een boer bij ons in de buurt die een pionier is in het boerenbedrijf. Hij rijdt bovengronds zijn mest uit en heeft daardoor gezondere koeien die vele malen ouder worden dan de ‘gangbare’ koe en daardoor ook meer en betere melk geven. Ook zijn grond, de basis van goede producten, is heel gezond en kent een rijke biotoop. Paul was ook een begenadigd spreker en kon met zeer veel passie vertellen over zijn bedrijf, koeien en melkproducten die zij maakten waaronder rauwmelkse kefir.
Een goed mens is niet meer, we zullen hem heel erg gaan missen en wensen zijn vrouw Ilse, hun kinderen en zijn vader Teun heel veel sterkte bij dit gemis.
Gisteren had ik gemeld dat Nanda een aanzoek kreeg van een Marokkaanse man, vandaag kreeg ze van haar dochter een mailtje met de vraag: dus ik krijg een zusje? 🙂
De camping staat tot aan zijn nok aan toe vol, als we morgen vroeg weg zouden willen dan kan dat niet want ze staan zelfs op het pad. Er zijn veel mensen na de kerstdagen op reis gegaan en dan begin januari overgegaan naar Marokko. Je mag drie maanden verblijven in dit land en dan moet je er weer uit. Dus al die mensen moeten dan volgende week over naar Spanje, vandaar de drukte op de camping.
vrijdag – 28 maart – Moulay Idriss/Ouazzane
Vandaag is er regen voorspeld, althans voor de middag dus vanmorgen gaan we naar Volubilis, een Romeinse nederzetting waar nog het een en ander van bewaard is gebleven.
Volubilis was het bestuurlijke centrum voor dit deel van Romeins Afrika. In de vruchtbare regio werd grootschalig graan verbouwd en geëxporteerd naar Rome. In Volubilis vonden ook de contacten plaats tussen de Berber stammen en de Romeinen. De Romeinen zijn er nooit in geslaagd deze stammen te onderwerpen. Wanneer dat wederzijds voordeel opleverde werkten de Berbers met de Romeinen samen.
Anders dan in het geval van veel andere Romeinse steden werd Volubilis niet verlaten nadat de Romeinen in de 3e eeuw hun steunpunten in dit deel van Afrika waren kwijtgeraakt. Het Latijn bleef nog eeuwenlang in gebruik en werd pas door de Arabische opmars aan het einde van de 7e eeuw verdrongen.
Gedurende een periode van 1000 jaar bleven er mensen in Volubilis wonen. De stad werd pas in de 18e eeuw verlaten om te worden afgebroken en bouwmateriaal te leveren voor de constructie van de paleizen van Moulay Ismail in het nabijgelegen Meknes. Als deze afbraak niet had plaatsgevonden dan was Volubilis misschien een van de best bewaarde Romeinse locaties geweest. Desondanks zijn de ruïnes in goede staat en bevinden zo’n 30 mozaïeken van hoge kwaliteit zich nog op hun originele plaats. In 1997 is Volubilis toegevoegd aan de Unesco Werelderfgoedlijst.
We lopen er rond en het is wel fotogeniek, er worden weer de nodige plaatjes geschoten.
In de camper eten we en dan gaan we verder naar Ouazzane. Het is een mooie route, de weg meandert door een groen landschap. Er is veel landbouw dus de gewassen kleuren de velden, het is af en toe net een lappendeken. De weg golft, letterlijk en figuurlijk, we schommelen heel wat af in de auto. Ook zijn er diverse gaten om te ontwijken maar de uitzichten maken veel goed.
Vorig jaar hebben we deze route andersom gereden maar dat was in januari en waarschijnlijk een stuk minder groen dan nu. Maar toen vonden we het ook al een mooie route.
Dan komen we aan in Ouazzane bij motel Rif, het is daar ook weer erg druk met campers, allemaal onderweg naar het noorden aan de bruine koppen te zien. We zoeken een plekje en gaan inschrijven en betalen. Vorig jaar zijn we hier ook geweest.
Vanavond komen Cees, Nanda en Hannie bij ons eten, we hebben een stoofpotje gemaakt en hebben weckpotten tekort. Komt mooi uit kunnen ze mee helpen ‘pot verteren’, gezellig.
Om 17uur begint het te regenen, dus voor een regenachtige middag hebben we het vandaag best goed getroffen. We hopen wel dat de herdershond die even verder aan de lijn staat vannacht rustig blijft en ook dat er niet teveel verkeer langs raast. We zullen zien.
Ouazzane (of Ouezzane), Motel Rif, camperplek, 70DH incl. stroom, warme douche, schoon water en potje legen: N34.772869, W5.545150
zaterdag – 29 maart – Ouazzane – Bou Ahmed (ook wel zaouia-bouhamed)
Gisteravond hebben Cees, Nanda en Hannie bij ons gegeten, het was gezellig en het eten smaakte prima volgens onze gasten, fijn om te horen.
Zo meteen gaan we weer verder naar Bou Ahmed naar camping Chmaåla. Als het goed is wordt het daar zondag en maandag redelijk tot goed weer. Kunnen we nog eventjes genieten van de mooie omgeving en van het zuivere bronwater dat je daar kunt ‘tappen’.
Op dit moment komt het zonnetje door, er is ook veel bewolking dus het kan alle kanten nog op. Maar voor een regenachtige dag valt het tot nu toe erg mee.
Co doet voordat we gaan rijden even een rondje ramen lappen dan hebben we allemaal weer helder zicht, vooral handig bij het fotograferen.
Om half tien gaan we rijden, de omgeving is gehuld in mystiek licht. Af en toe komt er een zonnetje door en dat geeft een natuurlijk vignet aan de foto, af en toe een spannend licht en meer diepte.
Al gauw komen we langs een plek waar allemaal auto’s staan geparkeerd, er gaat een lange brug over het water en aan de andere kant is er een souk. We gaan in de rem en parkeren de campers aan het einde van de geparkeerde auto’s. Een souk is niet te versmaden. De dames zijn er ook voor in dus de ‘stoute’ schoenen worden aangetrokken.
Uit het busje op de rechterfoto stapten ca. 20 mannen en vrouwen, dat moet straks dus ook allemaal weer terug naar huis, met tassen vol groente en fruit maar ook met levende en/of dode have. Dat zal wat worden, een auto vol met dampende mensen, want de kleding en haren worden toch nat van de regen. Bemodderde schoenen, ben blij dat het mijn auto niet is. Maar het zal wel gezellig zijn, ze zullen weer veel te vertellen hebben tegen elkaar en straks thuis. Verhalen van het wekelijkse uitje.
De vrouwen lopen hier allemaal met de rood/wit gestreepte omslagrokken, een klederdracht van deze omgeving en ook van Bou Ahmed, het dorpje waar we vanavond de reis eindigen. Het is een vrolijk gezicht. Daaronder een paar vrolijke sokken, het ziet er allemaal wel gezellig uit.
De markt is druk en rommelig, ook modderig en dat wordt nog erger als het later begint te regenen. Maar eerst lopen we over de markt, er is veel groente en fruit van de ‘boertjes van bûten’, per boer niet veel, dat wat het land die week opgebracht heeft, dus eerlijke groente en fruit.
Maar het begon dus te regenen, zeg maar gerust te gieten. Met een noodgang wordt er dan overal plastic overheen getrokken want vooral de vers- en droogwaar mag natuurlijk niet nat worden. Je zag overal mensen gaan schuilen, de plastic doeken die boven de kraampjes hangen worden af en toe even opgelicht om het water te lozen en daar liep Co precies onder door, of ze hadden hem er voor over, hij kreeg de volle laag. We zijn maar snel terug gelopen naar de camper want het werd ook een grote modderpoel op de marktplaats.
We rijden verder en hebben uitzicht op prachtige wolkenpartijen, dat is het voordeel van wisselvallig weer, de mooie wolkenluchten.
Af en toe is het armoe troef onderweg, ook zien we hier weer regelmatig huizen met golfplaten daken. Wel lopen de vrouwen allemaal in die fleurige klederdracht. Het wordt zelfs langs de weg aangeboden.
In de buurt van Chefchaouen genieten we onze lunch langs de kant van de weg. Co doet weer even een rondje ramen lappen alleen jammer dat het later nog weer begint te regenen.
Dan draaien we vanaf de N13 de weg op naar de Middellandse zeekust, richting Oued Laou. Aan die weg ligt trouwens ook een camping, aan de kant van Oued Laou. Dit is een landschappelijk een bijzonder mooie route, het lijkt al heel erg op de omgeving van Bou Ahmed, mooi groen en veel landbouw. De mensen zijn hier ook vriendelijk.
Dan komen we aan in Oued Laou en vallen met onze neus in de boter, er is markt. Alleen moeten we er dwars doorheen en het is hartstikke druk. We rijden langzaam aan er door heen en dan staan we stil. Er staat een mercedes busje met pech en er wordt druk overlegd wat te doen. Alleen doordat hij stilstaat en wij dus ook, en achter ons Cees en daar achter Nanda en Hannie en, en, en……. kunnen de tegenliggers ook niet verder. Er wordt druk getoeterd achter ons dus wij doen ook maar mee. Uiteindelijk besluiten ze voor ons om de auto maar te duwen naar een plek aan de kant. Er duikt nog snel een taxi voor ons langs en even later staan we weer stil, er wordt hier ook zo beroerd geparkeerd, het is heel erg smal allemaal. We schuiven langs een ander mercedes busje en als die ons bijna gepasseerd is gooit hij zijn stuur om en horen we iets langs onze camper schrapen, onze achter/zijkanten hebben elkaar geraakt. Co ziet in zijn spiegel dat de andere chauffeur het ons verwijt, maar wij reden gewoon rechtdoor en hij gooide zijn stuur om. Verdorie, schade, later zien we een fikse kras/schraap op de onderste rand en de hoek van de bumper. Nou de schade reparateur heeft straks werk.\
Na Oued Laou is het nog zo’n 23 km naar Bou Ahmed. In het dorpje stappen we nog eventjes uit voor wat groente en fruit en dan rijden we door naar de camping. Voor de camping buigen we af om bij de natuurlijke bron nog even onze watertank vol te gooien. Zoals altijd zijn er mensen met koeien en meisjes op ezeltjes met watertonnen aan weerskanten om bij de bron te vullen.
Bou Ahmed (zaouia-bouhamed), camping Chmaåla, stroom verder geen voorzieningen, 20DH: N 35.326919 – W 4.945397 is het begin van de straat, de ingang van de camping: N 35.329350, W 4.940466
Ga naar periode 32
terug naar overzicht